ΕΘΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ, ΕΕ, ΚΑΙ ΝΑΤΟ ΣΤΟΝ 21ο ΑΙΩΝΑ: ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Το πείραμα Μακρόν είναι αυτή τη στιγμή το πολιτικό υπόδειγμα το σχετικότερο προς τις ελληνικές πραγματικότητες και ανάγκες. Τηρουμένων φυσικά των αναλογιών, μεταξύ των μεγάλων ευρωπαϊκών λαών οι Γάλλοι, υπό έποψη πολιτικής ψυχολογίας, είναι οι συγγενέστεροι προς εμάς τους Έλληνες. Διό και όλως ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Έλληνα αναγνώστη παρουσιάζει άρθρο του Αμερικανού καθηγητή πολιτικής επιστήμης και λίαν ενήμερου των ευρωπαϊκών και ειδικότερα των γαλλικών πραγμάτων Ronald Tiersky για τους πολιτικούς προσανατολισμούς και τη μέχρι τούδε πορεία του Γάλλου προέδρου Μακρόν. (Βλ. Macron’s World, Foreign Affairs, τεύχος Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου 2018 ). Με τον συντάκτη να επισημαίνει μεταξύ άλλων τα ακόλουθα:

Τόσο οι εσωτερικές, όσο και οι εξωτερικές επιλογές του Μακρόν «αψηφούν την κατηγοριοποίηση». Ο Γάλλος πρόεδρος, «η μεταπτυχιακή διατριβή του οποίου είχε ως θέμα τον Μακιαβέλλι», «είναι κατά βάθος πραγματιστής». Η στρατηγική του συνίσταται «στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του εικοστού πρώτου αιώνα …και όχι απλώς στη γεφύρωση των θέσεων της παλαιάς δεξιάς και της παλαιάς αριστεράς». Καταδικάζει δε τον «ιδεολογικό υποκειμενισμό», διότι καθιστά ανέφικτο «ένα πειστικό εθνικό όραμα και συνακόλουθα το αίσθημα της εθνικής ενότητας και σκοπού». «Πρέπει», διακηρύσσει, «να αναπτύξουμε ένα είδος πολιτικού ηρωισμού…Να ανακτήσουμε την ικανότητα να δημιουργούμε μεγαλόπνοα αφηγήματα». Και καλεί ειδικότερα τους νέους «να διαπνέονται από φιλοδοξία μάλλον παρά να διακατέχονται από εφησυχασμό.»

Κατά τα λοιπά, ο καθηγητής Tiersky εντάσσει ευθέως την αντίληψη του Μακρόν για την άσκηση της εξουσίας στην παράδοση του Στρατηγού ντε Γκωλ. Αποδίδει στον σημερινό Γάλλο πρόεδρο την εκτίμηση ότι «ο γαλλικός λαός αναζητεί ενστικτωδώς ισχυρό κράτος με συγκεντρωτική ηγεσία», και ότι «η Γαλλία επιτυγχάνει όταν η εκτελεστική εξουσία πράγματι κυβερνά και δεν λειτουργεί απλώς ως όχημα για ιδεολογικές και προσωπικές αντιπαλότητες». Θεωρεί δε, ότι, όπως και ο ντε Γκωλ, ο Μακρόν «έχει την αίσθηση ενός προσωπικού πεπρωμένου» - στην περίπτωσή του «συνυφασμένου με την αντίληψή του για το πως πρέπει να είναι η Γαλλία του εικοστού πρώτου αιώνα».

Σύμφωνα με την ανάγνωση του Triesky, ο Μακρόν οραματίζεται μια Γαλλία «ανανεωμένη», και όχι μόνο οικονομικά,  «ηγέτιδα», από κοινού με τη Γερμανία, μιας «στενά συσσωματωμένης Ευρώπης», «ισχυρής οικονομικής δύναμης με κρίσιμο ρόλο στην παγκόσμια πολυπολική τάξη». «Για τον Μακρόν», διαπιστώνει ο Αμερικανός καθηγητής, «η μεταρρύθμιση της Γαλλίας και η μεταρρύθμιση της ΕΕ είναι  δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.» «Πρόθεσή του είναι μια εμβαθυμένη ευρωζώνη να αποβεί οικονομική δύναμη ικανή να συναγωνίζεται την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.» Ενώ θεωρεί ότι «εθνική και ευρωπαϊκή κυριαρχία είναι περισσότερο παρά ποτέ αρρήκτως συνδεδεμένες». Και, ειδικότερα, ότι «τα σύνορα της ΕΕ πρέπει να γίνουν συγκρίσιμα με τα εθνικά, προκειμένου μετακινήσεις και μετανάστευση να περιέλθουν υπό κεντρικό έλεγχο», «πρωτίστως προς αποτροπή της διακίνησης ισλαμιστών τρομοκρατών».

Ωστόσο, ο ρεαλιστής Γάλλος πρόεδρος είναι συγχρόνως και «ατλαντιστής». «Γνωρίζει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο φυσικός σύμμαχος της Γαλλίας και της Ευρώπης». Αντιλαμβάνεται όμως επίσης, ότι «με τον Ψυχρό Πόλεμο έχοντα προ πολλού λήξει, η κυριαρχία των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ δεν είναι πλέον αυτόματη». Ως θιασώτης δε μιας «ασφαλούς και ανεξάρτητης Ευρώπης», «έχει συγχρόνως σαγηνεύσει και προκαλέσει τον Τραμπ»· και για ζητήματα παγκόσμιας πολιτικής, όπως τα αφορώντα στη Ρωσία, στο Ιράν, ή στο Ισραήλ, συμφωνεί ή διαφωνεί με την Ουάσιγκτον κατά περίπτωση. Όπερ, μάλιστα, οδηγεί τον Triesky στο γενικότερο συμπέρασμα ότι «σήμερα, ατλαντισμός, ευρωπαϊσμός, και παγκοσμιοποίηση δεν είναι πλέον αμοιβαίως αποκλειόμενα». 

Παρ’ όλον ότι σχετικά άγνωστος στο γαλλικό κοινό – ίσως δε, εν μέρει, ακριβώς για τον λόγο αυτόν - ο υποψήφιος Μακρόν, διαψεύδοντας τα σκοτεινά αρχικά προγνωστικά, «ανατίναξε το παλαιό κομματικό σύστημα», κατά τη χαρακτηριστική έκφραση του καθηγητού Triesky, και πέρασε από την πολιτική αφάνεια στην εξουσία. Ωστόσο, παρά τις θετικές έως τώρα ενδείξεις,  παρά, ειδικότερα, την απροσδόκητη για πολλούς παρατηρητές συνεχιζόμενη στήριξη των ανορθωτικών πρωτοβουλιών του προέδρου Μακρόν από μεγάλο τμήμα της γαλλικής κοινής γνώμης, είναι ασφαλώς πρόωρο να προδικάσει κανείς την επιτυχία του προεδρικού εγχειρήματος. Όπως και πάλι σωστά επισημαίνει ο Triesky, «η αλλαγή νοοτροπίας και η δημιουργία νέας ενέργειας είναι δυσχερή έργα σε οποιαδήποτε χώρα οποτεδήποτε».

Το βέβαιο όμως είναι ότι ο Γάλλος πρόεδρος προσφέρει ήδη, όχι μόνο ελπίδα και έμπνευση σε ένα μέχρι πρότινος βαθύτατα απαισιόδοξο για το μέλλον του ιστορικό έθνος, αλλά και ελπιδοφόρο κατεύθυνση σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση επαπειλούμενη από ένα τοξικό ευρωσκεπτικισμό. Ενώ, θέτοντας τον πολιτικό και γεωπολιτικό ρεαλισμό στην υπηρεσία του εθνικού  του  οράματος, ο χαρισματικός Γάλλος ηγέτης δείχνει με ενάργεια τον ακολουθητέο και από την Ελλάδα και τον Ελληνισμό δρόμο.