ΜΟΝΟΣ ΑΣΦΑΛΗΣ ΓΝΩΜΩΝ Ο ΕΘΝΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ

Φιλελεύθεροι, νεοφιλελεύθεροι, σοσιαλιστές, σοσιαλδημοκράτες, φιλο- και αντι- Δυτικοί, ευρωπαϊστές και ευρωσκεπτικιστές, μνημονιακοί και αντιμνημονιακοί: για μια χώρα ένδεκα εκατομμυρίων ψυχών  η «ιδεολογική» αυτή πανσπερμία - στην οποία θα μπορούσε να προσθέσει κανείς και τους κομμουνίζοντες και φασίζοντες δεινοσαύρους -  εντυπωσιάζει. Αλλά και προβληματίζει.

Είμαστε βέβαια όλοι ελεύθεροι να οραματιζόμαστε πανανθρώπινη αρμονία, συγκρούσεις πολιτισμών, Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης, ορθόδοξα τόξα, ιδεώδη κοινωνικοοικονομικά συστήματα,, κλπ., κλπ. Δικαιούμεθα τις ελπίδες, φόβους, και ψευδαισθήσεις μας· και η συνταγματική μας τα τάξη κατοχυρώνει την απρόσκοπτη εξωτερίκευσή τους. Από την ίδια όμως τη φύση της αποστολής τους, οι ασκούντες την κρατική εξουσία καλούνται να θέτουν κατά μέρος τις όποιες ιδεοληψίες τους και να υιοθετούν ως γνώμονα ενεργείας τη νηφάλια στάθμιση και ιεράρχηση των υπό διακύβευση εθνικών συμφερόντων, και τη μεθόδευση της ικανοποίησής τους στο μέτρο του εφικτού υπό τους εκάστοτε διεθνείς συσχετισμούς. Με άλλες λέξεις, τον εθνικό ρεαλισμό. Μερικά ενδεικτικά παραδείγματα:

·       Οι διαχειριζόμενοι τις σχέσεις μας με την Κοινοτική Ευρώπη πρέπει να απαλλαγούν από τη φαντασίωση ότι είναι σε θέση να επηρεάσουν ουσιαστικά, πόσο μάλλον καθοριστικά, τη μορφή και τις τύχες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – και να αποφεύγουν τους συνακόλουθους επικίνδυνους δονκιχωτισμούς. Και, από την άλλη,  οφείλουν να αξιοποιούν την παρουσία μας στους κοινοτικούς θεσμούς για να προάγουν δυναμικά τα εκάστοτε εθνικά ελληνικά συμφέροντα – είτε πρόκειται για τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μας, είτε για τη συμμετοχή μας στην ευρωζώνη, είτε για το μεταναστευτικό με τις κρίσιμες επιπτώσεις του στην εσωτερική συνοχή και την εξωτερική θέση της χώρας μας - χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες, και έχοντας συνείδηση της προβληματικής, ρευστής φύσης του ευρωενωσιακού εγχειρήματος, και του εν πολλοίς απρόβλεπτου μέλλοντός του.

·       Ψευδαισθήσεις δυσχεραίνουν και τον επιτυχή χειρισμό των σχέσεών μας με τη μεγάλη δύναμη που είναι η Ρωσία - ειδικότερα δε η πεποίθηση πολλών συμπατριωτών μας ότι η κοινή ορθόδοξη παράδοση σημαίνει και γεωπολιτική ταύτιση. Μια πεποίθηση που διαψεύδουν, μεταξύ άλλων, η ανταγωνιστική στάση της ρωσικής εκκλησίας, αλλά και πολιτείας, έναντι του Οικουμενικού Πατριαρχείου - το οποίο αντιθέτως στηρίζεται από τη Δύση, με προεξάρχουσα την Ουάσιγκτον· αλλά και η διαχρονική ρωσική υποστήριξη προς τους βόρειους γείτονές μας στις αντιπαραθέσεις τους με τον Ελληνισμό –  με πρόσφατη εκδήλωση της στρατηγικής αυτής επιλογής τη σπουδή με την  οποία η Μόσχα αναγνώρισε τα Σκόπια ως Δημοκρατία της Μακεδονίας.  Ενώ οι ελπίδες των ιθυνόντων, τόσο στη Λευκωσία, όσο και στην Αθήνα, για μια γενναία ρωσική οικονομική αρωγή σε μια κρίσιμη συγκυρία για τις δύο συνιστώσες του ελληνικού έθνους αποδείχθηκαν φρούδες. Υπό το φως δε των δεδομένων αυτών, ναι μεν επιβάλλεται να καταβάλλουμε προσπάθειες προαγωγής των ελληνορωσικών σχέσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στην εμπορική και ενεργειακή συνεργασία, καθώς και στην εξασφάλιση ρωσικής υποστήριξης προς τη γενικότερη πολιτική μας, ιδίως σε σχέση με τα Βαλκάνια, την Τουρκία, και το Κυπριακό - πλην όμως χωρίς να τρέφουμε ανεδαφικές προσδοκίες, και λαμβάνοντας μέριμνα για να μη πληγούν οι πολύ σημαντικότεροι δεσμοί μας με τον δυτικό κόσμο.

·       Κραυγαλέα μαρτυρία απουσίας εθνικού ρεαλισμού παρέχουν και οι χειρισμοί περί το Κυπριακό. Οι οποίοι, από τον αρχικό στόχο της  Ένωσης, οδήγησαν στην απώλεια του ενός τρίτου του κυπριακού εδάφους και στις αβεβαιότητες που περιβάλλουν το υπόλοιπο. Καθώς στοιχειώδης συνείδηση των πραγματικοτήτων πείθει ότι επανένωση της Κύπρου υπό όρους διασφαλίζοντες την ελληνικότητά της είναι πλέον πρακτικώς ανέφικτη. Και ότι η ελληνική ηγεσία καλείται ουσιαστικά να επιλέξει μεταξύ των ακόλουθων τριών εφικτών, κατ’ αρχήν, εκβάσεων της κυπριακής μας τραγωδίας:

  

o   Της συγκαλυμμένης διχοτόμησης του Σχεδίου Ανάν – προς την οποία φαίνεται να κατατείνουν οι εν εξελίξει συνομιλίες υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Πρόκειται για λύση που συνεπάγεται τον διττό κίνδυνο, μεταξύ αρκετών άλλων, της αποξένωσης του Κυπριακού Ελληνισμού από τη μητέρα πατρίδα και του βαθμιαίου εκτουρκισμού και του κυπριακού Νότου.

o   Της συμπεφωνημένης με την τουρκική πλευρά  διχοτόμησης, έναντι, μεταξύ άλλων, απόδοσης κατεχομένου εδάφους· και, παράλληλα, της θεσμικής σύσφιγξης των δεσμών του Κυπριακού Ελληνισμού με τη μητέρα πατρίδα και της συνακόλουθης δραστικής αναβάθμισης της γεωπολιτικής, στρατηγικής και ενεργειακής παρουσίας της Ελλάδας στην Ανατολική Λεκάνη της Μεσογείου.

o   Και, τέλος, της διαιώνισης της υφιστάμενης άτυπης διχοτόμησης. Η οποία όμως εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους για τον Κυπριακό Ελληνισμό και για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις· και συγχρόνως αποστερεί την ελληνική πλευρά από τα προαναφερθέντα πλεονεκτήματα μιας σωστής συμφωνίας.

·       Εθνικός όμως ρεαλισμός επιβάλλεται και στην εσωτερική διακυβέρνηση της χώρας. Προκειμένου για την αντιμετώπιση των οξύτατων κοινωνικοοικονομικών μας προβλημάτων και αναγκών, οι άκαμπτες προσεγγίσεις βλάπτουν: Ο ελληνικός λαός δεν είναι πειραματόζωο για να δοκιμάζονται εις βάρος του οι αγαπημένες θεωρίες των διάφορων τεχνοκρατών της ημεδαπής ή αλλοδαπής. Εις πείσμα δε ορισμένων δογματικών εμμονών, η ελληνική πολιτεία καλείται να συμβάλει καθοριστικά, σε επιτελικό, οργανωτικό, και ελεγκτικό επίπεδο – ασφαλώς όχι, βέβαια, ως «κράτος μπακάλης» -, τόσο στη δημιουργία των προϋποθέσεων για την οικονομική ανάπτυξη, όσο και στη δίκαιη κατανομή των βαρών και την προστασία των αδυνάτων. Επιτακτικό επομένως ζητούμενο είναι η αναμόρφωσή του  αναποτελεσματικού, οιονεί τριτοκοσμικού κράτους μας, έτσι ώστε να καταστεί ικανό να ανταποκριθεί επιτυχώς στον κρίσιμο αυτόν ρόλο του. Χωρίς ιδεολογικές παρωπίδες, και αξιοποιώντας επιλεκτικά, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες και κοινωνικοοικονομικές συνθήκες της κοινωνίας μας, την πλούσια εργαλειοθήκη  που προσφέρει η σύγχρονη οικονομική επιστήμη.

Αίτημα των καιρών είναι η ανάδειξη μιας ισχυρής εκτελεστικής εξουσίας, απαλλαγμένης από αποπροσανατολιστικές ιδεοληψίες, και δυνάμενης να χαράξει και πραγματώσει, με γνώμονα τον εθνικό ρεαλισμό, μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική.